
والدین به عنوان ستون اصلی و سازنده در تشکیل یک خانواده خوب نقش اساسی را ایفا میکنند.
فرزندان والدین را به عنوان اولین الگو در زندگی خویش دانسته و تمام رفتار خویش را از آنان تعقیب و پیگیری میکنند.
گاها در خانوادهها بنابر دلایل مختلف والدین در قسمت ابراز محبت و رفتار محبتآمیز کوتاهی کرده و فرزندان از این بابت بسیار زیاد متضرر میگردند.
در بسا مواردی دیده میشود که برخلاف توقع، والدین رفتار بسیار بد و زنندهای با فرزندان خود دارد که با ادامه پیدا کردن این روند روح و روان تک تک اعضای خانواده متاثر گردیده و فرزندان نیز در مقابل با بدرفتاری با والدین خویش رفتار میکنند.
در این خصوص فاطمه میگوید:« 25 سال سن دارم اما اصلا یادم نمیآید که پدرم با من رفتار خوبی داشته باشد یا حتی یک کلمه حرف خوب با من گفته باشد. همیشه از پدرم حس تنفر به ما القا شده و به همین میزان، هم من و هم خواهرها و برادرهایم از پدرم متنفر هستیم.»
او همچنان میافزاید که، اصلا یادم نمیآید آخرین بار چی زمانی طرف پدرم نگاه کردم.
محبت کردن والدین به فرزندان جزء اساسی و مهم در زندگی هر فرد میباشد که این خود باعث میشود تا فرد خود را از هر کس دیگر بینیاز ببیند زیرا والدین را به عنوان رفیق و همدم خویش دانسته همواره ترجیح میدهد که رازهای نگفته خویش را با اعضای خانواده و بطور مشخص با والدین درمیان بگذارد.
اما متاسفانه امروزه پای درد و دل دختران جوان و نوجوان که مینشینی، میشنوی که برخی از آنان تبرج و زیبا جلوه دادن خود را به خاطر بیاعتنایی و بیمهری پدران خود انجام میدهند و به زبان سادهتر مهر و محبت را از نامحرمان با زبان بیزبانی درخواست میکنند.
در بسا موارد دیده میشود که دختران بدلیل کمتر مورد توجه والدین و اعضای خانواده قرار گرفتن و یا هم بدلیل کمبود محبت، در مقابل کوچکترین رفتار خوش به بیرون از خانه احساساتی شده و تلاش میکنند تا این کمبود را از هرجایی که شده تکمیل کنند. اما با این حال هم هستند دخترانی که کلا محبت دیدن و محبت دادن را فراموش کرده و دیگر در مقابل هر گونه رفتار محبتآمیز بیتفاوت شده اند.
مهدیه دختری بیست ساله که به گفته وی در خانواده آنان محبت و رفتار درست معنایی ندارد. و این امر باعث شده تا خودش نیز یک دختر سرسخت و بیاحساس شود.
او میگوید:« حتی در جمعهای دوستانه هم نمیتوانم نرمتر برخورد کنم، همیشه میشنوم که به من دختر خشن، خشک، بیاحساس و جدی میگویند. حتی گاهی بعضی از دوستانم به من میگویند که هیچگاه تشکیل خانواده نده و ازدواج نکن زیرا هرکس با تو ازدواج کند بدبخت میشود، تو بسیار زیاد خشن و بیاحساس هستی. چندین مورد نیز پیش آمده که پسری با من به تماس شده و یا هم درخواست ازدواج داده است من هم بدون تعلل جواب رد دادم چون بنظرم خیلی مسخره هست که کسی من را دوست داشته باشد.»
وی همچنان میگوید که، وقتی مادر، پدر، خواهر و برادرهایم من را دوست نداشته باشند پس دوست داشته شدن توسط یک فرد بیرونی نیز بسیار زیاد کار زشت و نادرست است بنظر من.
دختران این مرز و بوم از دوران طفولیت همواره مورد بیمهری والدین و خصوصا پدر مواجه بوده اند.
کبری اکبری دختری میباشد که تحصیل کرده و فعلا با درآمد خوبی در حال فعالیت میباشد. او میگوید که، با مهری پدر از طفولیت مواجه بوده و پدرش همیشه مخالف درس خواندن و تحصیل دخترش بوده است اما او با تلاش شخصی و حمایت یکی از برادراناش توانسته که حداقل تحصیلاتش را به پایان برساند.
کبری در ادامه میگوید:« من همیشه به محبت و حمایت پدرم نیاز داشتم اما هیچوقت آن را دریافت نکردم. فعلا در موقعیتی که قرار دارم برای من یک دستاورد بزرگی هست اما برای پدرم هیچ چیزی نیست و کاملا بیارزش میداند. این مسئله شدیدا من را آزار میدهد اما این روند سالهای سال است که جریان دارد و غیر قابل تغییر باشد. حتی بارها تلاش کردم که کاری کنم تا رفتارش تغییر کند اما بیفایده بود پدرم چیزی بجر خود و رفتار خود را درست نمیداند.»
محبت والدین یکی از بنیادیترین نیازهای روانی انسان است. روانشناسان بزرگ جهان نیز معتقدند که نداشتن محبت کافی در دوران کودکی میتواند اثرات عمیق و بلند مدتی بر سلامت روان و شخصیتی فرزندان داشته باشد.
چنانچه فروید در این خصوص میگوید:« تجربههای اولیه کودکی به ویژه در رفتار با والدین نقش اساسی را در شکل گیری شخصیت ایفا میکند. عدم دریافت محبت میتواند باعث شکلگیری اضطراب، خشم فروخورده و اختلالات روانی در فرد گردد.»
همچنان روانشناسان و متخصصان حوزه خانواده نیز ابراز محبت در خانوادهها را رکن اساسی در سلامت روان افراد خانواده میدانند.
دکتر حبیب الله طاهرخانی که روانشناس تربیتی در ایران میباشد بیان میدارد، نبود محبت باعث احساس طردشدهگی در فرد شده و این احساس به شکل خودکمبینی و دوری از اجتماع در فرد میگردد.
وی همچنان معتقد است:« والدینی که از ابراز محبت میترسند، فرزندانی بیاعتماد بنفس و منزوی تربیت میکنند.»
به گفته دکتر منصور:« کودکی که محبت نبیند، اعتمادش به جهان سلب شده و حس تعلق را از دست میدهد.»
همچنان روانشناسان در داخل کشور نیز نبود محبت توسط والدین در داخل خانوادهها را همراه با پیامدهای ناگواری چون: بیثباتی روانی، خشونت، اعتیاد، ترک تحصیل، ترک منزل، افسردگی، پناه بردن به روابط ناسالم و دهها مشکلات دیگر میدانند.
دکتر مریم یوسفی روانشناس کودک و فعال اجتماعی میگوید:« کودکی که از محبت محروم باشد، اغلب دچار اضطراب، ترس از والدین و احساس ناامنی در خانه میکند.»
از آنجایی که کشور ما یک کشور سنتی و اسلامی میباشد در ادامه نیز از منظر اسلام به مسئله محبت کردن والدین و اهمیت آن میپردازیم.
در اسلام محبت به فرزند یکی از واجبترین و ارزشمندترین رفتاهای والدین شمرده میشود. بیمهری و بیتوجهی به فرزندان نه تنها رفتاری ناپسند و گناهآلود است بلکه از دیدگاه دین اسلام نیز پیامدهای جدی تربیتی، اخلاقی و اجتماعی در پی دارد.
امام علی(ع) میفرمایند:« دل کودک پاک و پذیرنده است، هرچه در آن بکاری، میپذیرد.»
این خود نشان میدهد که رفتار والدین در کودکی ریشه شخصیت آینده کودک است، بیمهری مانند کاشت بذر مسموم در این زمین پاک است.
اسلام درباره مهرورزی به دختران و ارتباط برقرار کردن پدران با آنان تاکید خاصی میکند؛ تا آنجا که دختران به مونسهای گرانبها و حسنه تعبیر شده اند.
محبت پدران و مادران نسبت به فرزندان عامل مهم و موثری در رشد طبیعی آنان است، زیرا فرزند به یقین میرسد که همواره محبوب دیگران است و میتواند خود را به خانواده پرمهر خود نسبت دهد. زیرا هر شخص زمانی خود را خوشبخت تلقی میکند که بداند او را دوست دارند و میپذیرند.
بسیاری از کارشناسان بر این اعتقادند که بسیاری از بدحجابیهای دختران امروز جامعه به خاطر کمبود محبتی است که آنان از سوی پدران خود احساس میکنند. این در حالی است که اسلام ناب محمدی درباره محبت کردن به فرزندان بسیار سفارش نموده است.
بیمهری قابل جبران است، چه از دیدگاه روانشناختی و چه از دیدگاه اسلامی اما با آموزش و آگاهی والدین میتوان بر این مشکل تا حدی غلبه کرد و فضای صمیمی خانوادگی را در خانواده ایجاد نمود.
لازم به ذکر است که در بسیاری از خانوادهها دختران بیشتر از پسران مورد بیمهری از سوی والدین قرار میگیرند زیرا این رسم از گذشتهها در میان خانوادههای افغانی وجود داشته که پسران را نسبت به دختران ارجحیت داده و همواره مورد عنایت و توجه خاصی از سوی والدین قرار میگیرند. اما با این حال هم بیمهری والدین گاها بدون درنظرداشت جنسیت بوده و همه فرزندان را شامل میشود.
خبرگزاری توانا
فاطمه لشکری