هند با راه‌اندازی یک پرتال آنلاین جدید، صدور ویزا برای شهروندان افغانستان را پس از تعلیق چهار ساله از سر گرفته است؛ اقدامی که می‌تواند مسیر تازه‌ای در روابط دیپلوماتیک و انسانی میان دو کشور بگشاید.
مقامات هندی اعلام کرده‌اند که دهلی‌نو از اواخر ماه اپریل ۲۰۲۵ صدور ویزا برای افغان‌ها را از سر گرفته است. این تصمیم، همزمان با ایجاد یک پرتال آنلاین جدید برای درخواست ویزا عملی شده و در گام نخست به گروه‌هایی مانند سرمایه‌گذاران، هنرمندان و ورزشکاران اولویت داده شده است.
طبق گزارش رسانه‌های هندی، پرتال جدید به متقاضیان افغان امکان می‌دهد تا به صورت آنلاین برای اهداف مختلف از جمله تحصیل، تجارت، درمان و شرکت در رویدادهای فرهنگی، درخواست ویزا دهند.
به نقل از یک منبع دولتی که با روزنامه هندو گفت‌وگو کرده است: «افغان‌ها اکنون برای تجارت، درمان پزشکی، تحصیل و سایر اهداف ویزا دریافت می‌کنند.»
این در حالی‌ست که دولت هند تاکنون بیانیه رسمی در این باره منتشر نکرده، اما اطلاعات درج‌شده در وب‌سایت بخش مهاجرت وزارت داخله این کشور نشان می‌دهد که بخش ویژه‌ای به نام «ویزای جدید برای افغان‌ها» به سامانه اضافه شده است.
متقاضیان افغان باید مدارکی از جمله عکس با پس‌زمینه سفید، صفحه معلومات پاسپورت و تذکره حاوی جزئیات شخصی مانند نام، تاریخ تولد، ملیت و تاریخ انقضا را در این پرتال بارگذاری کنند.
انواع ویزا شامل «دانشجویی، تجاری، پزشکی، همراه پزشکی، و دیپلومات‌های سازمان ملل» است. همچنین افغان‌هایی که در هند ملک دارند، وابستگان دانشجویان، و شخصیت‌های فرهنگی‌ای که برای رویدادهای بدون دستمزد دعوت می‌شوند، واجد شرایط دریافت ویزا شناخته شده‌اند.
در بخش ویزای تجاری، ورزشکاران، مربیان و سرمایه‌گذاران نیز مشمول این تصمیم می‌شوند؛ افرادی که قصد راه‌اندازی کسب‌وکار یا فعالیت‌های اقتصادی بلندمدت در هند را دارند.
روند صدور ویزا برای افغان‌ها در اگست ۲۰۲۱ و پس از سقوط حکومت پیشین افغانستان متوقف شده بود. هند در آن زمان نه تنها سفارت و قنسولگری‌های خود را در افغانستان بست، بلکه هزاران ویزای صادرشده را نیز باطل کرد، از جمله ویزاهای دانشجویان، وزرا و پژوهشگران افغان.
از سرگیری این روند در حالی انجام می‌شود که نشانه‌هایی از گسترش تعاملات دیپلوماتیک میان هند و امارت اسلامی دیده می‌شود. اخیراً سوبرامانیام جی شنکر، وزیر خارجه هند، در یک تماس تلفنی با امیرخان متقی، وزیر خارجه امارت اسلامی گفت‌وگو کرد. در این تماس، جی شنکر از امارت اسلامی به خاطر محکوم کردن «حمله تروریستی» بر گردشگران در کشمیر سپاسگزاری کرد.
پیش از این نیز، امیرخان متقی در دیدار با جی‌پی سینگ، مقام وزارت خارجه هند در کابل، خواستار تسهیل روند صدور ویزا برای افغان‌ها، به‌ویژه بازرگانان، شده بود.
با آن‌که هند در سال ۲۰۲۱ از نخستین کشورهایی بود که سفارت خود را در کابل بست، اما در سال‌های اخیر سیگنال‌هایی از بازنگری در سیاست‌های خود نسبت به افغانستان نشان داده است.
در همین حال، رندیر جیسوال، سخنگوی وزارت خارجه هند سال گذشته اعلام کرده بود که کشورش به مردم افغانستان ویزا صادر می‌کند. با این حال، شمار زیادی از دانشجویان افغان از بی‌پاسخ ماندن درخواست‌های‌شان پس از حاکمیت امارت اسلامی شکایت کرده بودند؛ تعلیقی که سبب شد صدها دانشجوی افغان نتوانند تحصیلات خود را در هند ادامه دهند.
اکنون از سرگیری رسمی روند ویزا، می‌تواند افق تازه‌ای برای این دانشجویان و دیگر اقشار افغان بگشاید؛ هرچند مسیر اعتمادسازی میان دو طرف همچنان چالش‌برانگیز باقی مانده است.
مدینه رضایی
خبرگزاری توانا
