بررسی تازه کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل متحد نشان می‌دهد که اکثریت مهاجران افغان که از پاکستان به کشور بازگشته‌اند، با کمبود شدید غذا، سرپناه، آموزش و خدمات صحی مواجه‌اند.
کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل متحد (UNHCR) در تازه‌ترین گزارش خود هشدار داده است که موج بازگشت مهاجران افغان از پاکستان، به‌ویژه پس از اجرای سیاست اخراج اتباع خارجی بدون اسناد قانونی در اواخر سال ۲۰۲۳، تأثیر قابل‌ملاحظه‌ای بر شرایط انسانی در افغانستان گذاشته است. این گزارش وضعیت زندگی ۲۸۶۸ خانواده بازگشتی را در فاصله زمانی جنوری تا جون ۲۰۲۴ مورد بررسی قرار داده و نتایجی نگران‌کننده به‌دست داده است.
مطابق یافته‌های این نهاد، ۵۷ درصد از خانواده‌های بازگشتی به غذای کافی دسترسی ندارند، ۴۷ درصد هیچ ذخیره غذایی در اختیار ندارند و ذخایر غذایی ۲۹ درصد دیگر کمتر از هفت روز دوام می‌آورد. بحران تغذیه تنها بخشی از مشکلات گسترده‌تری است که این گروه از بازگشت‌کنندگان با آن دست و پنجه نرم می‌کنند.
بیش از یک‌سوم خانواده‌های مورد بررسی به‌دلیل نبود مسکن مناسب یا فرصت‌های شغلی نتوانسته‌اند به مناطق اصلی زندگی خود بازگردند. در حالی‌که ۸۶ درصد از بازگشت‌کنندگان در ده ولایت از جمله کابل، ننگرهار، قندهار، قندز، بلخ، لغمان، بغلان، لوگر، جوزجان و هلمند سکونت گزیده‌اند، اما ۳۷ درصد از آنان به ولایت اصلی خود نرسیده‌اند و ۱۴ درصد حتی به مقصد تعیین‌شده اولیه‌شان نیز منتقل نشده‌اند.
بر اساس این گزارش، ۶۰ درصد از بازگشت‌کنندگان دارای منبع درآمد هستند، اما میان مردان و زنان نقش چشم‌گیری وجود دارد؛ تنها ۱۶ درصد از زنان توانسته‌اند شغلی داشته باشند یا درآمدی کسب کنند. افزون بر این، ۶۱ درصد از خانواده‌هایی که در خانه‌های کرایی زندگی می‌کنند، توان پرداخت اجاره را ندارند و برای تأمین هزینه مسکن به قرض متوسل شده‌اند.
مسائل آموزشی نیز چالش بزرگی برای بازگشت‌کنندگان محسوب می‌شود. یک‌سوم خانواده‌ها گفته‌اند که فرزندان‌شان به خدمات آموزشی برابر با کودکان جامعه میزبان دسترسی ندارند. موانعی چون ممنوعیت آموزش برای دختران و فشارهای اقتصادی، از عوامل اصلی بازماندن کودکان از تحصیل ذکر شده‌اند.
در بخش صحی، ۳۴ درصد از خانواده‌ها اعلام کرده‌اند که در شش ماه گذشته حداقل یکی از اعضای خانواده نیاز فوری به مراقبت‌های صحی داشته اما به‌دلیل نبود امکانات یا هزینه بالا، نتوانسته‌اند خدمات لازم را دریافت کنند.
کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل متحد تأکید کرده است که این یافته‌ها باید به‌عنوان مبنای اساسی برای طراحی برنامه‌های جدید در زمینه اسکان مجدد، ادغام پایدار و ارائه کمک‌های هدفمند مورد توجه قرار گیرد. این نهاد خواستار افزایش فوری حمایت‌های بین‌المللی شده و تأکید کرده که بی‌توجهی به این وضعیت، می‌تواند بحران بشری گسترده‌تری را در افغانستان رقم بزند.
مشهوده سروری
خبرگزاری توانا
