عالم‌گل حقانی در گفتگوی اختصاصی با خبرگزاری توانا می‌گوید: مردم افغانستان پاسپورت را به خاطر احتیاط می‌گیرند، که در خانه باشد. بیشترین متقاضیان پاسپورت محصلین و بیماران هستند، که جهت تدوای و ادامه تحصیل به بیرون از کشور می‌روند.
هیچ تبعیضی در این ریاست وجود ندارد، همه‌ی مراجعین نزد کارمندان این ریاست از یک جایگاه برخوردار است. حال اینکه مراجع کننده، چه کارمندان باشد، چه نیروهای امارت و یا شهروندان عادی باشند، باید طبق اصول پاسپورت تعرفه بدهند. قبلا روزهای پنج‌شنبه که برای نیروهای امارت اسلامی اختصاص داده شده بود، تنها یک پنج‌شنبه بود و دیگر لغو شد.
ریاست پاسپورت، طی چند سال اخیر از مزدحم‌ترین اداره‌ها در افغانستان بوده است. با سقوط نظام به دست امارت، تقاضا برای گرفتن پاسپورت چندین برابر افزایش یافته و این ریاست مزدحم‌تر از گذشته شده است؛ تا جایی که رئیس عمومی پاسپورت امارت گفت، همه‌ی شهروندان افغانستان می‌خواهند پاسپورت بگیرند. با این حال در چند ماه گذشته، روند توزیع پاسپورت برای چندین بار در کابل متوقف شده است. این گفت‌وگو با عالم‌گل حقانی، رئیس عمومی ریاست پاسپورت انجام شده و از او در مورد عوامل متوقف‌شدن روند توزیع پاسپورت و برخی مسائل دیگر پرسیده شده است.
توانا نیوز: پس از به قدرت رسیدن امارت اسلامی و آغاز روند توزیع پاسپورت، چقدر پاسپورت به شهروندان افغانستان توزیع شده است؟.
“از زمانی که روند توزیع پاسپورت در کابل آغاز شده، تا اکنون برای حدود ۲۲۰ هزار نفر پاسپورت توزیع شده است. در این میان اکثریت شان کسانی هستند که قبلا فورم آنلاین را ثبت نام کرده بودند، ۲۵ هزار نفرشان کسانی بودند که حتا تعرفه‌ی بانکی را نیز تحویل داده بودند. شماری هم افراد بیماری بودند که باید به منظور تداوی به بیرون از کشور می‌رفتند. شماری هم کسانی هستند که جدیدا تقاضای پاسپورت کرده بودند. بهتر است بگویم که ما در این مدت به کارهای کسانی رسیدگی کردیم که در حکومت قبلی برای گرفتن پاسپورت اقدام کرده بودند. به ۱۷۰ هزار نفری که قبلا فورم آنلاین را پر کرده بودند، پاسپورت توزیع شده است”.
توانا نیوز: از زمان آغاز حکومت طالبان تا اکنون، چندین بار روند توزیع پاسپورت در کابل و ولایت‌ها متوقف شده است؛ دلیل خاصی داشته؟
“فعالیت ریاست پاسپورت دو بار در مرکز مسدود شده است. دفعه‌ی نخست به دلیل مشکلات تخنیکی مسدود شد، که پس از مدتی دوباره مشکل برطرف شد؛ اما بار دوم که مسدود شد، چند دلیل داشت. یک انتحاری آمده بود و قصد داشت که ریاست پاسپورت را هدف قرار دهد؛ اما به مقصد نرسید و از طرف نیروهای امارت اسلامی و محافظان ریاست پاسپورت شناسایی و از پا درآمد. به دنبال این مسأله، کارهای ما برای سه روز مسدود شد و تا حال که این ریاست مسدود است، دلیل آن مشکلات تخنیکی است. ما تلاش کردیم که پس از سه روز توزیع پاسپورت را آغاز کنیم؛ اما سیستم ما خراب شد. ماشین‌های بایومتریک و دیتاها کهنه است، وقتی کمی فشار بیش‌تر شود، از فعالیت باز می‌مانند. کار ما در این زمینه ادامه دارد، تلاش می‌کنیم به زودی توزیع پاسپورت را آغاز کنیم”.
توانا نیوز: با گذشت ماه‌ها از حضور طالبان، هنوز هم بسیاری از متقاضیان پاسپورت از رویه‌ی نامناسب سربازان شما انتقاد می‌کنند. آیا برای افرادی که در ریاست پاسپورت به خاطر نظم و انضباط گماشته شده، کدام دستورالعملی دارید یا خیر؟
“شما خودتان نیم ساعت اینجا در دم دروازه بودید. از قراول‌ها گذشتید، محافظانی در قراول اول و دوم هستند، تمام تلاش‌شان این است، که با مردم درست برخورد کنند؛ اما مردم است که به گونه‌ی غیرقانونی وارد می‌شوند، اسناد ضروری برای گرفتن پاسپورت را نیز ندارند. حتا با وجودی که گفتیم روند متوقف است، باز هم مراجعه می‌کنند، یا این که افرادی هستند که به دروغ خود را بیمار معرفی می‌کنند، تا پاسپورت بگیرند و هیچ سندی برای بیماری‌شان ندارند. اسنادی که پیش می‌کنند، همه جعلی است. یک دفعه می‌آید، دوبار می‌آید، سه بار می‌آید. باز محافظان مجبور می‌شوند یک صدا بلند کنند. مردم بی‌نظمی می‌کنند؛ در غیر این صورت، انظباط ما خیلی خوب است. افرادی که تعیین شده‌اند، بسیار اخلاقی مردم هستند. بیست نفر یک بار و بیست نفر بار دوم تریننگ داده شده‌اند. یگان وقت که بداخلاقی میشود، مراجعه‌کنندگان خودشان زمینه را برای بداخلاقی موظفین فراهم می‌کنند”.
توانا نیوز: شکایت‌هایی از حضور کمیشین‌کاران در ریاست پاسپورت وجود دارد، که برای گرفتن پاسپورت حدود ۳۰۰ تا ۴۰۰ دالر می‌گیرند؛ چرا جلو این افراد استفاده‌جو گرفته نمی‌شود؟
“باید بگویم؛ که در این بخش تلاش‌های زیادی صورت گرفته است. در ماه‌های گذشته، تقریبا ۲۰۰ کمیشن‌کار در مرکز و بیش‌تر از ۷۰ کمیشن‌کار نیز در ولایت‌ها شناسایی و بازداشت شده‌اند. ما تلاش می‌کنیم که همه‌ی کمشین‌کاران را بازداشت و افغانستان را از شر کمیشن‌کاری نجات بدهیم. بیش‌تر از ۲۰۰ نفر از افراد ما در جامه و لباس مختلف برای شناسایی آن‌ها توظیف شده‌اند”.
توانا نیوز: شما چندین بار گفتید که همه مردم افغانستان پاسپورت می‌خواهند، دلیلش چیست؟ چرا امارات اسلامی نتوانسته اعتماد مردم را جلب کند؟
“کسانی که پاسپورت می‌خواهند، دلیلش این نیست که می‌خواهند از وطن بیرون شوند. مردم ضرورت دارند پاسپورت بگیرند، تعدادی هم بیماری دارند و برای تداوی بیمار‌شان را به کشورهای خارج می‌برند. اکثریت مردم پاسپورت می‌گیرند که در خانه باشد. پاسپورت نمی‌گیرند که از کشور خارج شوند. مردم افغانستان پاسپورت را برای احتیاط می‌گیرند، که در خانه باشد، دیگر کدام مشکلی نیست”.
توانا نیوز: بر اساس فیصله‌ی تازه، روزهای پنج‌شنبه به نیروهای طالبان اختصاص داده شده بود، که پاسپورت بگیرند؛ پول توزیع پاسپورت برای سربازان طالبان معاف است، و یا باید برای گرفتن پاسپورت پول بپردازند؟
“هر کسی که در ریاست پاسپورت برای گرفتن پاسپورت می‌آید چه از جمله‌ی کارمندان است، نیروهای امارت اسلامی و یا شهروندان محترم باشد، باید طبق اصول پاسپورت تعرفه بدهد. قبلا روزهای پنج‌شنبه که برای نیروهای امارت اسلامی اختصاص داده شده بود، تنها یک پنج‌شنبه بود و دیگر لغو شد. اکنون پنج‌شنبه‌ها رخصتی است و خودم شخصا در این روز، اسناد ولایتی را بررسی می‌کنم”.
توانا نیوز: آوازه‌هایی وجود داشت که قرار است پاسپورت با لوگوی امارت اسلامی چاپ شود که تا هنوز نشده، آیا چنین تصمیمی وجود دارد؟
“در این مورد تا به حال تصمیم جدی گرفته نشده است”.
توانا نیوز: “پس از این که طالبان به قدرت رسیدند، تقاضا برای پاسپورت افزایش یافته است. شما به عنوان رئیس نهادی که وسیله‌ساز رفتن و خارج‌شدن شهروندان هستید، برای کسانی که می‌خواهند کشور را ترک کنند، چه گفتنی دارید؛ چه اطمینان می‌دهید که شهروندان در کشور بمانند؟
“خوب پس از آمدن امارت اسلامی، روند توزیع پاسپورت برای سه ماه متوقف شده بود و ضرورت برای گرفتن پاسپورت به همین دلیل افزایش یافت. در قسمت اطمینان مردم باید بگویم، که امارت اسلامی عفو عمومی اعلام کرده، پیغام ما این است؛ که اینجا امن و امان است و برای هیچ کسی خطر متوجه نیست. این مملکت ما است، و از آن برای هیچ کس نقصانی متوجه نیست”.
وی افزود به زودی ریاست پاسپورت باز میشود و به درخواست همه‌ی هموطنان‌مان پاسخ مثبت خواهیم داد.
وحیده بیات
